TOP 6 LOẠI GẠO LÀM BÚN PHỔ BIẾN CHO LÒ BÚN
Để làm ra những mẻ bún đạt chuẩn, sợi trắng, dai, không dễ gãy thì việc lựa chọn nguyên liệu – đặc biệt là gạo – luôn là yếu tố quan trọng nhất. Nhiều lò bún lớn hiện nay không chỉ quan tâm đến giá mà còn cần gạo phải khô, ít tấm, độ amylose vừa phải để khi xay cho ra bột mịn, ít hao, bún lên sợi đều và ít bể. Dưới đây là những loại gạo được các cơ sở sản xuất bún, bánh tươi, bánh canh sử dụng thường xuyên và đạt hiệu quả cao trong quá trình chế biến.
Mỗi loại gạo sẽ mang một đặc tính khác nhau từ độ mịn của bột, khả năng liên kết, độ dẻo, đến màu sắc thành phẩm. Lò bún lựa chọn đúng loại gạo sẽ tiết kiệm được đáng kể thời gian canh nước, giảm hao hụt và nâng cao chất lượng sợi bún.
Hiện nay, những loại gạo được lò bún sử dụng nhiều nhất gồm Khang Dân, Bà Lùn (Siêu), Tròn Tây Ninh, Hàm Châu, Ấn Lỡ 5% và gạo 504. Mỗi loại sở hữu đặc tính khác nhau về độ mịn bột, khả năng hút nước và độ kết dính. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết từng loại gạo, ưu điểm khi xay bột làm bún và kèm theo các tiêu chuẩn quan trọng giúp lò bún chọn đúng loại gạo, giảm hao bột và cho ra sợi bún đẹp, dai, ít bở.
1. CÁC TIÊU CHUẨN QUAN TRỌNG KHI CHỌN GẠO LÀM BÚN
Việc chọn đúng loại gạo là bước đầu tiên nhưng để đạt được chất lượng ổn định, lò bún còn cần quan tâm đến các tiêu chuẩn kỹ thuật. Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến độ dai, độ trắng và độ hao bột gồm:
Trước hết, độ ẩm của gạo là yếu tố quan trọng nhất. Gạo làm bún phải khô, độ ẩm lý tưởng nằm ở mức 13–14%. Gạo quá ẩm khiến bột dễ chua, khó xay và dễ gây hiện tượng sợi bún bị mềm, nhão hoặc nát khi trụng. Ngược lại, gạo quá khô sẽ khó ngâm và mất nhiều thời gian để hút nước.
Tiếp theo là độ amylose – yếu tố quyết định độ dai và độ cứng của sợi bún. Gạo có amylose cao (như Bà Lùn, Hàm Châu) sẽ cho sợi dai, chắc, phù hợp các lò bún thương mại. Các loại có amylose thấp (như Tròn Tây Ninh) thì cho sợi mềm và phù hợp khẩu vị nhẹ. Việc hiểu đúng tỷ lệ amylose giúp lò phối trộn chính xác theo nhu cầu từng loại bún.
Một tiêu chuẩn quan trọng nữa là tỷ lệ tấm và độ trong của hạt. Gạo làm bún cần ít tấm để đảm bảo bột mịn, sợi bún đều và không bị đục màu. Gạo trong, ít phấn sẽ cho màu bún đẹp và hạn chế mùi lạ trong quá trình ngâm.
Cuối cùng, các cơ sở cần chú ý đến nguồn gạo ổn định theo mùa. Chất lượng gạo có thể thay đổi theo vụ thu hoạch. Vì vậy, lò bún nên chọn nhà cung cấp có nguồn hàng đều, không trộn lẫn nhiều mùa vụ để công thức bún không bị thay đổi theo từng đợt nhập.
2. CÁC LOẠI GẠO PHỔ BIẾN CHO CÁC LÒ BÚN, BÁNH
2.1. Gạo Khang Dân – Dòng gạo ổn định cho bột mịn và dễ canh nước
Gạo Khang Dân từ lâu đã là lựa chọn quen thuộc của nhiều lò bún vì sự ổn định của chất lượng hạt gạo. Hạt gạo ngắn, khô nên rất thuận lợi trong quá trình xay bột. Ưu điểm của gạo Khang Dân nằm ở hàm lượng tinh bột cao, giúp tạo ra thành phẩm bột mịn, tơi và ít bị bết lại.

Gạo Khang Dân nổi bật nhờ khả năng hút nước ổn định và cho bột mịn khi xay. Nhờ đặc tính dễ ngâm và ít phấn, gạo được nhiều cơ sở lựa chọn để làm bún tươi, bánh hỏi và bánh cuốn. Bún làm từ Khang Dân có độ mềm vừa phải, sợi sáng màu, ít bị gãy khi ép và phù hợp cho các lò bán trong ngày. Đây cũng là một trong những loại gạo làm bún tươi cho ra chất lượng ổn định nhất trên thị trường.
Đối với các cơ sở chạy số lượng lớn mỗi ngày, gạo Khang Dân giúp hạn chế hao hụt khi ngâm và xay, từ đó giảm chi phí đáng kể. Loại gạo này cũng phù hợp để trộn với những dòng gạo dai mạnh hơn nhằm tạo ra độ đàn hồi tốt hơn cho sợi bún khi thời tiết ẩm hoặc khi cần vận chuyển xa.
2.2. Gạo Bà Lùn (Siêu) – Cho sợi bún trắng sáng, mềm mịn
Gạo Bà Lùn, hay còn gọi là gạo Siêu có hạt gạo ngắn hơi tròn, màu trắng trong suốt và có độ bóng cao. Khi nấu, gạo sẽ tơi, không dính và rất đều. Gạo siêu có hương vị thơm, dễ chịu, và kết cấu mềm mại khi nấu.

Là lựa chọn quen thuộc của nhiều lò sản xuất công suất cao. Loại gạo này có độ amylose cao, giúp bột có độ kết dính tốt và cho sợi bún dai tự nhiên. Khi ép, sợi dễ định hình, ít đứt và ít bị chảy nước khi để qua đêm. Một ưu điểm khác của gạo Siêu là khả năng lên màu trắng sáng mà không cần dùng đến phụ gia hỗ trợ. Điều này giúp sản phẩm giữ tính tự nhiên, an toàn và được nhiều cơ sở chế biến thực phẩm tin dùng
Một số cơ sở còn dùng gạo Siêu để làm bánh tráng hoặc bánh canh vì bột rất mịn, dễ lọc và cho màu trắng đẹp. Đây là loại gạo làm bún dai lý tưởng cho các cơ sở bán sỉ.
2.3. Gạo Tròn – Bột mịn, sợi mềm, phù hợp khẩu vị nhẹ
Gạo Tròn tây ninh có hạt gạo tròn, trắng đục, không bóng, thơm nhẹ tự nhiên, không tẩm hương, cơm nấu dẻo vừa, mềm, có vị ngọt hậu.

Gạo Tròn Tây Ninh là loại gạo đặc trưng của khu vực Tây Ninh, nổi tiếng với độ dẻo tự nhiên và cấu trúc hạt tròn đều. Khi đưa vào xay bột, gạo cho ra hỗn hợp bột có độ sệt đẹp, dễ ép thành sợi mà không gặp tình trạng tách nước. Sợi bún tạo từ gạo Tròn có độ trong nhẹ, bề mặt mịn và mang lại cảm giác mềm dai vừa phải.
Độ amylose thấp nên bột xay ra rất mịn và sánh. Bún làm từ loại gạo này có độ mềm dễ ăn, màu trắng nhẹ và phù hợp với những lò chuộng sợi bún mềm. Lò bún đánh giá cao loại gạo này ở khả năng “ngọt cối”, dễ xay, ít tạo cặn và giúp tiết kiệm thời gian lọc bột. Đây cũng là lựa chọn tốt cho gạo làm bánh hỏi hoặc bánh cuốn.
2.4. Gạo Hàm Châu – Gạo khô, cho sợi bún đứng tốt
Gạo hàm châu có hạt gạo hơi tròn, bạc bụng, khi nấu cho cơm nở xốp, tơi và mềm có vị ngọt tự nhiên.

Gạo Hàm Châu được biết đến với đặc tính khô, hạt cứng và tỷ lệ tấm thấp nên thường được nhiều lò bún đánh giá cao. Khi đưa vào xay, gạo cho bột ít nhão, dễ điều chỉnh độ loãng theo yêu cầu – tiêu chí quan trọng với các lò bún làm số lượng lớn. Bún làm từ Hàm Châu đứng sợi, có độ đàn hồi nhẹ và giữ được hình dạng tốt trong quá trình trụng hoặc bảo quản. Đặc biệt, loại gạo này phù hợp với các cơ sở chuyên làm bún bán buôn cho chợ sáng, cần sợi bún chắc để vận chuyển xa.
2.5. Gạo Ấn Lỡ 5% – Dễ xay, ổn định, thích hợp lò có công thức cố định
Gạo Ấn Lỡ 5% là loại gạo trắng, hạt thon, cho bột mịn đặc tính dễ ngâm, ngấm nước đều, rút ngắn thời gian chuẩn bị.. Lò bún chuộng loại gạo này vì chất lượng ít biến động theo mùa, giúp công thức bún luôn ổn định, giúp lò bún giữ hương vị và độ dai đều từ mẻ này sang mẻ khác. Bún từ Ấn Lỡ có độ mềm vừa phải, sợi ít gãy và đặc biệt phù hợp với các lò làm bún tươi số lượng lớn mỗi ngày. Loại gạo này cũng được nhiều cơ sở dùng làm gạo xay bột giá sỉ vì dễ phối trộn với các loại gạo khác.

2.6. Gạo 504 – Gạo trắng nhẹ, chuyên để phối trộn bột

Gạo 504 nổi bật với màu trắng và độ hút nước cao. Khi xay bột, gạo 504 tạo thành bột loãng nhẹ, rất phù hợp để phối trộn cùng các loại gạo đậm hoặc dai như Bà Lùn hoặc Hàm Châu. Khi trộn đúng tỷ lệ, bún cho ra màu trắng đẹp, sợi mềm vừa phải, tiết kiệm chi phí và tạo sự linh hoạt trong công thức. Nhiều lò bún sử dụng loại gạo này để điều chỉnh độ mềm hoặc độ dai của sợi theo yêu cầu khách hàng.
KẾT LUẬN
Mỗi loại gạo đều có thế mạnh riêng, tùy vào yêu cầu của từng lò bún mà cách lựa chọn và phối trộn sẽ khác nhau. Việc hiểu rõ đặc tính từng loại gạo sẽ giúp cơ sở giảm hao bột, tiết kiệm nhân công và tạo ra sợi bún ổn định, đẹp mắt. Nếu bạn cần tư vấn loại gạo phù hợp với công thức riêng của lò bún hoặc muốn thử phối trộn các loại gạo trên, Vựa Gạo Minh luôn sẵn sàng hỗ trợ.
📍 Liên hệ ngay Vựa Gạo Minh để được báo giá & giao tận nơi!
CTY TNHH TM THIÊN HOÀNG ANH chuyên cung cấp gạo lò bún, bánh, gạo ăn cho CTY, xí nghiệp
👉Hàng sẵn tại kho phù hợp với nhu cầu từng lò, alo nhấc máy là có ngay 🚴
📍 ĐC: 42/6D, Phan Văn Hớn, Ấp 5, xã Xuân Thới Thượng, Hóc Môn, TPHCM
☎️ LH: 0938995338
🌐 WEB: vuagaominh.com
#gaolohocmon #gaobunbanhhocmon #gaosanxuathocmon #gaobepancongnghiephocmon #gaolamhanghocmon #gaotuthienhocmon